Juridische klinieken hebben een pedagogische en sociale roeping, verzorgen opleiding en democratiseren de toegang tot het recht.
Geschiedenis van de juridische klinieken
Ontstaan in de Verenigde Staten
De eerste juridische klinieken of Law clinics verschenen aan het einde van de 19e en begin van de 20e eeuw in Amerika, op initiatief van twee docenten/onderzoekers die het onderricht van het recht wilden uitbreiden naar observatie in het veld. De klinieken werden geleidelijk geëxporteerd naar andere landen, in Afrika, Azië en recenter ook naar Europa, onder meer Frankrijk.
Begin 20e eeuw begonnen studenten zich te concentreren op het in praktijk brengen van hun vakgebied en werden verschillende juridische klinieken opgestart, zoals de legal aid dispensary, waarvan de eerste reeds in 1893 in het leven was geroepen door studenten van de universiteit van Pennsylvania.
Maar pas na de Tweede Wereldoorlog hebben de Rechtenfaculteiten werkelijk juridische klinieken opgenomen als onderdeel van de academische opleiding, in de vorm van geïntegreerde structuren van de studieprogramma’s. Tegenwoordig heeft vrijwel elke Amerikaanse Law School zijn eigen Law Clinic, en vaak meerdere.
Terminologie
Het gebruik van het woord “kliniek” is ontleend aan het medische taalgebruik. Het verwijst naar een soort onderwijs van observatie en praktijk, waarbij de studenten rechtstreeks in contact zijn met de patiënten.
Doel van de klinieken
Klinieken hebben een dubbele, pedagogische en sociale roeping. Concreet bieden ze dienstverlening en geven gratis juridische voorlichting aan kansarmen, die vaak niet op de hoogte zijn van hun rechten. De justitiabelen vragen om bestudering van hun problemen. Dit wordt rechtstreeks uitgevoerd door rechtenstudenten, die onder supervisie staan en begeleiding krijgen van hun docenten en van advocaten. De studenten antwoorden door informatie te geven over het toepasselijke recht en de stappen die de betrokkene kan doen. Zo verdiepen de studenten hun opleiding door ervaring op te doen met concrete gevallen.
Bloei van juridische klinieken
Sinds de jaren 70 heeft het aantal juridische klinieken als onderdeel van de academische rechtenopleidingen, van Bachelor tot Master, een hoge vlucht genomen in de Angelsaksische wereld. Daarna hebben de klinieken zich geleidelijk ontwikkeld in andere landen, in Afrika, Azië en recenter ook in Europa, onder meer in Frankrijk. De Universiteiten hebben begrepen hoe belangrijk het is de opleiding van de studenten te professionaliseren en het theoretische onderricht van het recht aan te vullen met praktijk aan de hand van echte situaties. Tegelijkertijd maken deze klinieken de toegang tot het recht makkelijker en bieden een rechtspraak die toegankelijk is voor alle burgers.